Mία ανάσα πριν από το ενεργειακό μπλακ-άουτ βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα η χώρα μας και πολλοί - μεταξύ αυτών πρώτοι οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες - έσπευσαν να αποδώσουν τα προβλήματα στην πρωτοφανή κακοκαιρία που επικρατεί σχεδόν σε όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Τα «χτυπήματα» ήταν μαζικά και συντονισμένα, σε όλο το φάσμα των εγχώριων ενεργειακών δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα
το σύστημα να φτάσει σε οριακό σημείο και μάλιστα στο χειρότερο των τελευταίων ετών. Ούτε στους καύσωνες πριν από μία πενταετία δεν είχε περάσει τόσο δύσκολες στιγμές!
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και έχει να κάνει με τον… κακό μας τον καιρό, με τις μπόρες και τις κακουχίες που έχουν φέρει στη χώρα όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, καθώς και οι σύμμαχοί τους, με τη μορφή της τρόικας…
Το πρόβλημα ήρθε στην επιφάνεια όταν έγινε γνωστό πως είχε μειωθεί σημαντικά η ροή φυσικού αερίου τόσο από το βαλκανικό σύστημα, που μεταφέρει ρωσικό καύσιμο, όσο και από την Τουρκία, που «τρέχει» αέριο από το Αζερμπαϊτζάν.
Στραγγαλισμός
Οι λιγότερες ποσότητες σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση, λόγω κρύου, οδήγησαν στην απόφαση να «κατεβάσουν» την παραγόμενη ισχύ τους μία σειρά από μονάδες της ΔΕΗ, που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το φυσικό αέριο. Αλλά, την ίδια στιγμή, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξανόταν, καθώς ο υδράργυρος παρέμενε σε επίπεδα κάτω από το μηδέν σε πολλές περιοχές της χώρας.
Ακόμη και η αντικατάσταση του αερίου από ντίζελ ή μαζούτ δεν μπορούσε να δώσει αποτελεσματική λύση, καθώς οι τιμές του πετρελαίου έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, αλλά και οι διαθέσιμες ποσότητες από τα διυλιστήρια δεν θα μπορούσαν να στηρίξουν για πολλές ημέρες την αυξημένη ζήτηση. Άλλωστε τα εγχώρια διυλιστήρια έχουν το δικό τους… μαράζι, με το εμπάργκο που επιβάλλει η Ε.Ε. στο Ιράν, απ’ όπου η χώρα μας προμηθεύεται περίπου το ένα τρίτο των ποσοτήτων που διυλίζει!
Με άλλα λόγια, ο ενεργειακός στραγγαλισμός είναι πλήρης και η απομάκρυνση του κινδύνου για μπλακ άουτ είναι προσωρινή. Ωστόσο, όσοι έχουν αναλάβει τις πολιτικές τύχες του ενεργειακού τομέα στη χώρα μας δείχνουν είτε να μην καταλαβαίνουν την πραγματικότητα είτε να αδιαφορούν! Και στις δύο περιπτώσεις είναι επικίνδυνοι.
Χαρακτηριστική και αποκαλυπτική είναι η ανακοίνωση που εξέδωσε την προηγούμενη Πέμπτη το βράδυ το υπουργείο ΠΕΚΑ, στην οποία αναγνωρίζει πως η πολιτική ηγεσία «ξύπνησε» μία ημέρα μετά τα προβλήματα, καθώς παραδέχεται πως η σχετική σύσκεψη του Γ. Παπακωνσταντίνου πραγματοποιήθηκε μία ημέρα έπειτα από την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης («πορτοκαλί συναγερμός»), στην οποία έθεσε το σύστημα ο νεοσυσταθείς Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ).
Το χειρότερο, πάντως, βρίσκεται στην ίδια ανακοίνωση κι αφορά την υπόθεση της προμήθειας αργού πετρελαίου από το Ιράν. Για πρώτη φορά το αρμόδιο υπουργείο παραδέχεται πως το ευρωπαϊκό εμπάργκο στην Τεχεράνη δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στη χώρα μας, καθώς (κατόπιν εορτής και με δεδομένη την απόφαση των υπουργών Εξωτερικών της κοινότητας) γίνεται λόγος για «επιπτώσεις στον εφοδιασμό της χώρας με πετρέλαιο».
Για να μας καθησυχάσει (;), στην ανακοίνωση αναφέρεται πως ο υπουργός (ο Παπακωνσταντίνου) «ενημέρωσε το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. και είχε συνεργασία με τον αρμόδιο Επίτροπο Ενέργειας Günther Oettinger στις Βρυξέλλες». Κι αν δεν σας θυμίζει κάτι το όνομα του κυρίου, είναι αυτός που λίγο πριν από την απόφαση για το εμπάργκο υποσχόταν «στήριξη στις χώρες που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα στον εφοδιασμό τους, με την παροχή εγγυήσεων» (κάτι σε δάνειο θυμίζει αυτό) και λίγο αργότερα μας συμβούλευε να αναζητήσουμε άλλους προμηθευτές, λέγοντας πως «η αγορά πετρελαίου είναι απελευθερωμένη». Με άλλα λόγια μας κορόιδευε ανοικτά και συνεχίζει να μας εμπαίζει…
Όλα μαζί
Αλλά πώς προέκυψαν όλα τα προβλήματα, που ήρθαν και «ξέσπασαν» όλα μαζί το προηγούμενο διάστημα;
1 Η κρίση και οι πολιτικές των μνημονίων έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα οι ενεργειακοί όμιλοι να μην έχουν τη ρευστότητα που απαιτείται ώστε να προχωρούν σε αγορές πρώτων υλών. Άλλωστε, οι παραδοσιακοί προμηθευτές μας (Άραβες, Ρώσοι, Βορειοαφρικανοί) ζητούν τώρα να πληρώνουμε τοις μετρητοίς για τις ποσότητες που ζητάμε, πράγμα αδύνατο.
2 Ποτέ δεν υπήρξε σχεδιασμένη πολιτική προσέγγισης νέων προμηθευτών ενεργειακών πρώτων υλών. Αντίθετα, η εκάστοτε κυβέρνηση ακολουθούσε την πολιτική που χάραζαν οι ισχυροί στις Βρυξέλλες και με τον τρόπο αυτό δέχθηκαν πλήγμα οι άριστες σχέσεις που είχαμε στο παρελθόν με συγκεκριμένες χώρες, όπως για παράδειγμα με τη Ρωσία. Η αναζήτηση νέων ποσοτήτων από το Αζερμπαϊτζάν, απλά και μόνο επειδή το επιβάλουν οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, μας απομάκρυνε από τους Ρώσους.
3 Οι επιτηρητές της χώρας μας, μέσω της τρόικας επιβάλλουν πολιτικές που μας αποκόπτουν από τους παραδοσιακούς ενεργειακούς συμμάχους μας και μας προσδένουν στο άρμα των γιάπηδων στη Φρανκφούρτη, στη Νέα Υόρκη και στα άλλα χρηματοοικονομικά κέντρα. Μόνο που τα προθεσμιακά συμβόλαια και τα παράγωγα των traders δεν παράγουν ενέργεια!
Για το θέμα αυτό, απολύτως επικριτικός έναντι στις Βρυξέλλες εμφανίστηκε ο αντιπρόεδρος του ρωσικού κολοσσού Gazprom Αλεξάντρ Μεντβέντεφ, σε δήλωσή του σχετικά με την αποκατάσταση της ροής του φυσικού αερίου προς τις δυτικοευρωπαϊκές αγορές. Το στέλεχος της Gazprom έκανε λόγο για «πολιτικά υποκινούμενες αποφάσεις της Ε.Ε. στον τομέα της ενέργειας τα τελευταία χρόνια», λέγοντας πως εκεί βρίσκεται η ρίζα των προβλημάτων που εμφανίστηκαν το τελευταίο διάστημα.
Μάλιστα επέκρινε την τακτική της προσφυγής στις spot αγορές, αντί να προκρίνονται τα μακροχρόνια συμβόλαια παράδοσης μέσω αγωγών, καθώς στις συγκεκριμένες αγορές οργιάζουν οι κερδοσκόποι και διαμορφώνουν τιμές ανάλογα με τα συμφέροντά τους.
Η ρίζα του κακού για την Ελλάδα, ωστόσο, βρίσκεται σε αυτό που περιέγραφε το ρεπορτάζ του «Π» πριν από ενάμιση χρόνο: Εδώ και σχεδόν μία 4ετία η Ελλάδα δεν διαθέτει σχέδιο και προβλέψεις για το ενεργειακό της μέλλον, καθώς από το 2007 κι έπειτα δεν υπάρχει κανένας Μακροχρόνιος Ενεργειακός Σχεδιασμός. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο ισχύων νόμος επιβάλλει τη δημοσιοποίηση της επικαιροποιημέ-νης μελέτης κάθε χρόνο!
Όπως αποδεικνύεται από τις εξελίξεις, πάντως, ούτε σχέδιο αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών υπάρχει σε αυτόν τον τόπο, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και συνολικά ο ενεργειακός τομέας να είναι πλέον έρμαιο των ορέξεων όσων πολυεθνικών θέλουν να εξαγοράσουν πάμφθηνα τα ενεργειακά μας χρυσαφικά…
Τα «χτυπήματα» ήταν μαζικά και συντονισμένα, σε όλο το φάσμα των εγχώριων ενεργειακών δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα
το σύστημα να φτάσει σε οριακό σημείο και μάλιστα στο χειρότερο των τελευταίων ετών. Ούτε στους καύσωνες πριν από μία πενταετία δεν είχε περάσει τόσο δύσκολες στιγμές!
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και έχει να κάνει με τον… κακό μας τον καιρό, με τις μπόρες και τις κακουχίες που έχουν φέρει στη χώρα όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, καθώς και οι σύμμαχοί τους, με τη μορφή της τρόικας…
Το πρόβλημα ήρθε στην επιφάνεια όταν έγινε γνωστό πως είχε μειωθεί σημαντικά η ροή φυσικού αερίου τόσο από το βαλκανικό σύστημα, που μεταφέρει ρωσικό καύσιμο, όσο και από την Τουρκία, που «τρέχει» αέριο από το Αζερμπαϊτζάν.
Στραγγαλισμός
Οι λιγότερες ποσότητες σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση, λόγω κρύου, οδήγησαν στην απόφαση να «κατεβάσουν» την παραγόμενη ισχύ τους μία σειρά από μονάδες της ΔΕΗ, που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το φυσικό αέριο. Αλλά, την ίδια στιγμή, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξανόταν, καθώς ο υδράργυρος παρέμενε σε επίπεδα κάτω από το μηδέν σε πολλές περιοχές της χώρας.
Ακόμη και η αντικατάσταση του αερίου από ντίζελ ή μαζούτ δεν μπορούσε να δώσει αποτελεσματική λύση, καθώς οι τιμές του πετρελαίου έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, αλλά και οι διαθέσιμες ποσότητες από τα διυλιστήρια δεν θα μπορούσαν να στηρίξουν για πολλές ημέρες την αυξημένη ζήτηση. Άλλωστε τα εγχώρια διυλιστήρια έχουν το δικό τους… μαράζι, με το εμπάργκο που επιβάλλει η Ε.Ε. στο Ιράν, απ’ όπου η χώρα μας προμηθεύεται περίπου το ένα τρίτο των ποσοτήτων που διυλίζει!
Με άλλα λόγια, ο ενεργειακός στραγγαλισμός είναι πλήρης και η απομάκρυνση του κινδύνου για μπλακ άουτ είναι προσωρινή. Ωστόσο, όσοι έχουν αναλάβει τις πολιτικές τύχες του ενεργειακού τομέα στη χώρα μας δείχνουν είτε να μην καταλαβαίνουν την πραγματικότητα είτε να αδιαφορούν! Και στις δύο περιπτώσεις είναι επικίνδυνοι.
Χαρακτηριστική και αποκαλυπτική είναι η ανακοίνωση που εξέδωσε την προηγούμενη Πέμπτη το βράδυ το υπουργείο ΠΕΚΑ, στην οποία αναγνωρίζει πως η πολιτική ηγεσία «ξύπνησε» μία ημέρα μετά τα προβλήματα, καθώς παραδέχεται πως η σχετική σύσκεψη του Γ. Παπακωνσταντίνου πραγματοποιήθηκε μία ημέρα έπειτα από την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης («πορτοκαλί συναγερμός»), στην οποία έθεσε το σύστημα ο νεοσυσταθείς Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ).
Το χειρότερο, πάντως, βρίσκεται στην ίδια ανακοίνωση κι αφορά την υπόθεση της προμήθειας αργού πετρελαίου από το Ιράν. Για πρώτη φορά το αρμόδιο υπουργείο παραδέχεται πως το ευρωπαϊκό εμπάργκο στην Τεχεράνη δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στη χώρα μας, καθώς (κατόπιν εορτής και με δεδομένη την απόφαση των υπουργών Εξωτερικών της κοινότητας) γίνεται λόγος για «επιπτώσεις στον εφοδιασμό της χώρας με πετρέλαιο».
Για να μας καθησυχάσει (;), στην ανακοίνωση αναφέρεται πως ο υπουργός (ο Παπακωνσταντίνου) «ενημέρωσε το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. και είχε συνεργασία με τον αρμόδιο Επίτροπο Ενέργειας Günther Oettinger στις Βρυξέλλες». Κι αν δεν σας θυμίζει κάτι το όνομα του κυρίου, είναι αυτός που λίγο πριν από την απόφαση για το εμπάργκο υποσχόταν «στήριξη στις χώρες που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα στον εφοδιασμό τους, με την παροχή εγγυήσεων» (κάτι σε δάνειο θυμίζει αυτό) και λίγο αργότερα μας συμβούλευε να αναζητήσουμε άλλους προμηθευτές, λέγοντας πως «η αγορά πετρελαίου είναι απελευθερωμένη». Με άλλα λόγια μας κορόιδευε ανοικτά και συνεχίζει να μας εμπαίζει…
Όλα μαζί
Αλλά πώς προέκυψαν όλα τα προβλήματα, που ήρθαν και «ξέσπασαν» όλα μαζί το προηγούμενο διάστημα;
1 Η κρίση και οι πολιτικές των μνημονίων έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα οι ενεργειακοί όμιλοι να μην έχουν τη ρευστότητα που απαιτείται ώστε να προχωρούν σε αγορές πρώτων υλών. Άλλωστε, οι παραδοσιακοί προμηθευτές μας (Άραβες, Ρώσοι, Βορειοαφρικανοί) ζητούν τώρα να πληρώνουμε τοις μετρητοίς για τις ποσότητες που ζητάμε, πράγμα αδύνατο.
2 Ποτέ δεν υπήρξε σχεδιασμένη πολιτική προσέγγισης νέων προμηθευτών ενεργειακών πρώτων υλών. Αντίθετα, η εκάστοτε κυβέρνηση ακολουθούσε την πολιτική που χάραζαν οι ισχυροί στις Βρυξέλλες και με τον τρόπο αυτό δέχθηκαν πλήγμα οι άριστες σχέσεις που είχαμε στο παρελθόν με συγκεκριμένες χώρες, όπως για παράδειγμα με τη Ρωσία. Η αναζήτηση νέων ποσοτήτων από το Αζερμπαϊτζάν, απλά και μόνο επειδή το επιβάλουν οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, μας απομάκρυνε από τους Ρώσους.
3 Οι επιτηρητές της χώρας μας, μέσω της τρόικας επιβάλλουν πολιτικές που μας αποκόπτουν από τους παραδοσιακούς ενεργειακούς συμμάχους μας και μας προσδένουν στο άρμα των γιάπηδων στη Φρανκφούρτη, στη Νέα Υόρκη και στα άλλα χρηματοοικονομικά κέντρα. Μόνο που τα προθεσμιακά συμβόλαια και τα παράγωγα των traders δεν παράγουν ενέργεια!
Για το θέμα αυτό, απολύτως επικριτικός έναντι στις Βρυξέλλες εμφανίστηκε ο αντιπρόεδρος του ρωσικού κολοσσού Gazprom Αλεξάντρ Μεντβέντεφ, σε δήλωσή του σχετικά με την αποκατάσταση της ροής του φυσικού αερίου προς τις δυτικοευρωπαϊκές αγορές. Το στέλεχος της Gazprom έκανε λόγο για «πολιτικά υποκινούμενες αποφάσεις της Ε.Ε. στον τομέα της ενέργειας τα τελευταία χρόνια», λέγοντας πως εκεί βρίσκεται η ρίζα των προβλημάτων που εμφανίστηκαν το τελευταίο διάστημα.
Μάλιστα επέκρινε την τακτική της προσφυγής στις spot αγορές, αντί να προκρίνονται τα μακροχρόνια συμβόλαια παράδοσης μέσω αγωγών, καθώς στις συγκεκριμένες αγορές οργιάζουν οι κερδοσκόποι και διαμορφώνουν τιμές ανάλογα με τα συμφέροντά τους.
Η ρίζα του κακού για την Ελλάδα, ωστόσο, βρίσκεται σε αυτό που περιέγραφε το ρεπορτάζ του «Π» πριν από ενάμιση χρόνο: Εδώ και σχεδόν μία 4ετία η Ελλάδα δεν διαθέτει σχέδιο και προβλέψεις για το ενεργειακό της μέλλον, καθώς από το 2007 κι έπειτα δεν υπάρχει κανένας Μακροχρόνιος Ενεργειακός Σχεδιασμός. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο ισχύων νόμος επιβάλλει τη δημοσιοποίηση της επικαιροποιημέ-νης μελέτης κάθε χρόνο!
Όπως αποδεικνύεται από τις εξελίξεις, πάντως, ούτε σχέδιο αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών υπάρχει σε αυτόν τον τόπο, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και συνολικά ο ενεργειακός τομέας να είναι πλέον έρμαιο των ορέξεων όσων πολυεθνικών θέλουν να εξαγοράσουν πάμφθηνα τα ενεργειακά μας χρυσαφικά…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου