Του Κώστα Ρόντου*
Η απογραφή πληθυσμού είναι πολύ δύσκολη αλλά και σοβαρή υπόθεση, καθώς από τη μια απαιτεί λεπτομερή σχεδιασμό και σχολαστική οργάνωση και από την άλλη στα αποτελέσματά της στηρίζεται η εξασφάλιση της αναγκαίας πληροφόρησης για το μέγεθος και τη διάρθρωση του πληθυσμού, των νοικοκυριών, των κατοικιών και των κτιρίων της Χώρας και των περιοχών της, θέματα τελείως απαραίτητα για τη λήψη αποφάσεων σε μακροοικονομικό και μικροοικονομικό, κρατικό ή ιδιωτικό επίπεδο. Η έκταση και η σημασία της αυτή την τοποθετεί ως τη μεγαλύτερη επιχείρηση ενός κράτους σε ειρηνική περίοδο
Προϋπόθεση επιτυχίας της είναι η μακρόχρονη προετοιμασία της και η εμπειρία των στελεχών που είναι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό, την οργάνωση και τελικά για τη διενέργειά της. Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι το πρώτο που μαθαίνει κανείς, εμπλεκόμενος με την εν λόγω απογραφή, είναι ότι όταν τελειώνει μια απογραφή αρχίζει ο σχεδιασμός και η οργάνωση της επόμενης.
Η λύση των προβλημάτων, που προκύπτουν από το πλήθος, την πολυπλοκότητα και την αλληλεξάρτηση των εργασιών και ενεργειών οι οποίες θα πρέπει να εκτελεστούν και των μεθοδολογιών οι οποίες θα πρέπει να επιλεγούν, επιτυγχάνεται μόνο με την πολύ έγκαιρη πρόβλεψη και αντιμετώπισή τους. Σε (στατιστικά) αναπτυγμένες χώρες, ο σχεδιασμός αρχίζει πολύ νωρίτερα και από αυτό το τέλος της διενέργειας της προηγούμενης, με κορυφαίο παράδειγμα αυτό του Bureau of the Census (υπεύθυνος φορέας των ΗΠΑ), όπου από τα τέλη (για παράδειγμα) της δεκαετίας του ’80 εξέταζαν σε ειδική Δ/νση με 10 άτομα προσωπικό τις ανάγκες της απογραφής του 2000.
Πιθανώς αυτά να φαίνονται υπερβολικά για τους μη ειδικούς, αλλά θα πρέπει να είναι απολύτως γνωστά στους έχοντες την ευθύνη διενέργειας μιας απογραφής πληθυσμού. Παρατίθενται στη συνέχεια μερικές εργασίες της απογραφής, για να γίνουν πιο κατανοητά τα παραπάνω, ενώ παράλληλα θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ότι η απογραφή πληθυσμού είναι καθολική, δηλαδή ότι θα καταγράψει τα χαρακτηριστικά 11.380.000 περίπου κατοίκων της χώρας σε διάστημα μερικών ημερών. Απαιτείται λοιπόν, μεταξύ των άλλων, να γίνουν τα εξής:
* Εξασφάλιση χαρτιού, παραγωγή (εκτύπωση) και διανομή των εντύπων και ερωτηματολογίων αυτής σε αριθμό 5.500.000 περίπου.
* Εγκατάσταση των υπαλλήλων της ΕΣΥΕ (νυν ΕΛΣΤΑΤ) που θα είναι επκεφαλής των απογραφικών περιοχών στους επιμέρους δήμους (Επόπτες και Βοηθοί Επόπτες), εξεύρεση χώρων για γραφεία και αποθήκες φύλαξης των εντύπων.
* Εξεύρεση, εγκατάσταση και εκπαίδευση των δεκάδων χιλιάδων που θα διενεργήσουν τις απογραφές, δηλαδή των Τομεαρχών και Απογραφέων.
* Ενημέρωση των τοπογραφικών διαγραμμάτων (σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου) με τον αριθμό των κατοικιών που υπάρχουν σήμερα, μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία.
* Συνεχής ενημέρωση του κοινού για την επικείμενη απογραφή με την ανάληψη οργανωμένης και συστηματικής καμπάνιας.
Με τις παραπάνω εργασίες, απ’ όσο γνωρίζω, σε εκκρεμότητα (σε προηγούμενες απογραφές είχαν πραγματοποιηθεί πριν από μήνες), αναγγέλλεται σήμερα (28.1.2011) στον Τύπο η διενέργεια της απογραφής πληθυσμού στο διάστημα 30 Μαρτίου-13 Απριλίου, δηλαδή σε δύο μήνες από σήμερα! και της απογραφής κτηρίων από 1 -28 Φεβρουαρίου, δηλαδή σε τρεις ημέρες από σήμερα !!! (η προηγούμενη είχε γίνει τον Δεκέμβριο του 2000).
Εύχομαι οι εκτιμήσεις και οι πληροφορίες μου για την πορεία των παραπάνω εργασιών να είναι λανθασμένες ή να έχουν βρεθεί μέθοδοι απογραφής οι οποίες δεν μου είναι γνωστές, αλλιώς οι έχοντες την ευθύνη της απογραφής θα πρέπει να σπεύσουν και να δώσουν τις λύσεις εκείνες που θα διασφαλίσουν το κύρος (και τη συνέχεια) του κρατικού στατιστικού συστήματος της χώρας, το οποίο θα πληγεί θανάσιμα αν η επικείμενη απογραφή πληθυσμού δεν πραγματοποιηθεί εγκαίρως και με επιτυχία συνεχίζοντας την παράδοση δεκαετιών.
*Ο Κώστας Ρόντος είναι αναπληρωτής καθηγητής Στατιστικής και Δημογραφίας Πανεπιστημίου Αιγαίου, τ. Δ/ντής Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος
Πηγή :Εφημερίδα Αυγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου