Μαθήματα «κοινωνικού αυτοματισμού» για αρχάριους

Του Πέτρου Κατσάκου

Θα περίμενε κανείς ότι η οικονομική κρίση θα έβγαζε από τον λήθαργο τους πολίτες μίας κοινωνίας που είχε αποκοιμηθεί μπροστά στην μικρή οθόνη, όπου εδώ και δυο δεκαετίες παρακολουθούσαν απαθείς το σήριαλ του εγωκεντρισμού τους και θα ενέπνεε μια νέα κοινωνική συνείδηση, ικανή να μετουσιωθεί σε συλλογική δράση.

Αντί αυτού όμως γινόμαστε καθημερινά αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες του «κοινωνικού αυτοματισμού» που οδηγεί σε πρακτικές κοινωνικής αποσυσπείρωσης και εξασθένησης της κοινωνικής συνοχής, με τη μία κοινωνική τάξη ή κλάδο εργαζομένων να....
βάλλει εναντίον της άλλης.

Αποτέλεσμα; Ένας ακόμη εντονότερος εγωκεντρισμός, που συχνά παρεκτρέπεται σε λογικές «ο θάνατός σου η ζωή μου» ή επί το λαϊκότερο «να απολυθούν αυτοί για να σωθούμε εμείς».

Αδυνατούν κάποιοι «υπνωτισμένοι» πολίτες να αντιληφθούν πως η στάση του «κοινωνικού αυτοματισμού» δεν απειλεί μονάχα τους «άλλους», αλλά εντέλει και τα ίδια τους τα συμφέροντα, που με τον τρόπο αυτό προσπαθούν να υπερασπιστούν.

Με τον τρόπο αυτό η κοινωνία μας δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο την οικονομική κρίση που μας ταλανίζει, αλλά επιπλέον σύντομα θα βρεθούμε μπροστά στην απειλή ενός ακήρυχτου κοινωνικού εμφυλίου με απρόβλεπτες συνέπειες. Μια κοινωνία που θα φτάσει να στρέφεται εναντίον του ίδιου της του εαυτού!

Από την άλλη πλευρά ο εφιάλτης του «κοινωνικού αυτοματισμού» διευκολύνει την αποδοχή ακόμα σκληρότερων μέτρων, με τις ελάχιστες επί της ουσίας κοινωνικές αντιδράσεις. Διότι η αγανάκτηση και ο θυμός που συσσωρεύεται σε ολοένα και μεγαλύτερα κοινωνικά στρώματα περισπάται από τέτοιου είδους συμπεριφορές και αναλώνεται στο αλληλοσπαραγμό κοινωνικών ομάδων, εκτονώνοντας την πίεση που θα μπορούσε να ασκηθεί για την αποτροπή ή αναστολή λήψης νέων μέτρων λιτότητας. Τα οποία εντέλει θα επιβληθούν ως «αναγκαίο κακό» που τελικά θα πλήξουν όλους τους κλάδους των εργαζομένων.