Δυτικές... βδέλλες

Η Αργεντινή έχει μπει στο στόχαστρο των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Ε.Ε., αφού, με προσφυγή τους στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), κα­τηγορούν τη λατινοαμερικανική δημοκρατία για προστα­τευτισμό, καταγγέλλοντας το σύστημα χορήγησης αδειών για τις εισαγωγές προϊόντων που θέσπισε η κυβέρνηση του Μπουένος Άιρες.

Οι εισαγωγές αγαθών ανάμεσα σε χώρες του ΠΟΕ γί­νονται χωρίς την προηγούμενη άδεια από τις αρχές ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, ο εισαγωγέας ζητάει άδεια, αλλά αυτή χορηγείται αυτόματα. Τώρα η Αργεντινή ζητά προη­γούμενη άδεια για όλες τις εισαγωγές, με αποτέλεσμα τη μεγάλη τους πτώση. Η πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ χρειάζεται συνάλλαγμα για να πληρώσει το χρέος της χώρας και αφού είναι αποκλεισμένη

από τις διεθνείς αγο­ρές, αυτό που απομένει είναι η δημιουργία ενός θετικού εμπορικού ισοζυγίου. Για να γίνει αυτό, τα εγχώρια προϊό­ντα πρέπει να προτιμώνται των εισαγομένων, πράγμα που δεν αρέσει καθόλου στις χώρες οι οποίες στηρίζουν την οι­κονομία τους στις εξαγωγές, όπως αυτές που προσέφυγαν τελικά στον ΠΟΕ.

Ταυτόχρονα με το εμπορικό ισοζύγιο τονώνεται η αγορά εργασίας. Τις διαθέσεις της είχε δείξει η κυβέρνηση Κίρχνερ από τον Απρίλιο, όταν κρατικοποίησε την εταιρεία πε­τρελαιοειδών YPF, προκαλώντας την μήνιν της ισπανικής Repsol, η οποία είχε τον έλεγχο της εταιρείας μέχρι τότε. Με λίγα λόγια η Αργεντινή κατηγορείται γιατί εφαρμόζει τη μοναδική πολιτική που θα της επιτρέψει να πληρώσει τους πιστωτές της!

Για να καταλάβει κανείς με ποιον τρόπο παίζεται αυτό το περίεργο παιχνίδι, πρέπει να κατανοήσει τον ρόλο του ΠΟΕ και αυτό θα γίνει πιο εύκολο αν γνωρίσουμε τα «αδελφά­κια» του, που δεν είναι άλλα από την Παγκόσμια Τράπεζα και το γνωστό σε όλους μας «ευαγές» ίδρυμα ΔΝΤ.

Ο ΠΟΕ, αν και ιδρύθηκε το 1995, είναι η συνέχεια της GATT (Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου). Η GATT αντι­κατέστησε τον Διεθνή Οργανισμό Εμπορίου (δεν δούλεψε τελικά ποτέ) που, μαζί με τα προαναφερόμενα ιδρύματα, ήταν το αποτέλεσμα της γνωστής διάσκεψης του Bretton - Woods του 1944, όπου αποφασίσθηκαν πολλά πράγματα για το πώς θα είναι ο κόσμος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (ναι, η Γιάλτα ήταν κυρίως για τις φωτογραφίες). Για να φτάσουμε στο τώρα και στη σημασία αυτών των προ­σφυγών πρέπει να πούμε ότι ο ΠΟΕ διαθέτει ένα σύστημα διακανονισμών και διαιτησίας που είναι νομικά δεσμευτικοί για όλα τα κράτη - μέλη και που μπορούν να επιβάλουν τεράστιες οικονομικές κυρώσεις σε μια χώρα που δεν ακο­λουθεί τους «κανόνες». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές χώρες να προτιμούν να προσφύγουν στον ΠΟΕ για να επι­λύσουν πάσης φύσεως διαφορές, ακόμα και κάποιες που αφορούν το περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία.

Αντεπίθεση

Η Αργεντινή, λοιπόν, περνάει στην αντεπίθεση και είναι έτοιμη να καταθέσει προσφυγή, στον ίδιο οργανισμό, κατά των ΗΠΑ για τους κανόνες που εφαρμόζουν τα αμερικανικά τελωνεία στις εισαγωγές λεμονιών και βοδινού κρέατος. Ούτε αυτό είναι τυχαίο, αφού πριν από το 1995 η GATT οργάνωνε το εμπόριο αγαθών, ενώ αντίθετα ο ΠΟΕ θέτει κανόνες σε τομείς όπως η αγορά υπηρεσιών, η κλωστοϋφα­ντουργία και η γεωργία. Η γεωργική παραγωγή, όμως, είναι σχεδόν το μοναδικό εργαλείο που έχει στη φαρέτρα της μια αναπτυσσόμενη οικονομία και σε αυτόν τον τομέα οι αναπτυγμένες χώρες επιβάλλουν τους περισσότερους κανόνες. Να σημειώσουμε ότι η Αργεντινή είναι μόλις το δεύτερο κράτος στο οποίο γίνεται η τριπλή προσφυγή (ΗΠΑ, Ε.Ε., Ια­πωνία) μετά την Κίνα. Τα μεγέθη έχουν τη σημασία τους…