Από το κόκκινο του στηθόδεσμου στο μαύρο του φασισμού: Στιγμές μισογυνισμού στη μνημονιακή Ελλάδα

Tης Ντίνας Τζουβάλα

Μ.Ν.: Περπατώ μες στ΄ αγκάθια μες στα σκοτεινά

          σ΄ αυτά πού ΄ναι να γίνουν και στ΄ αλλοτινά

         κι έχω για μόνο μου όπλο μόνη μου άμυνα

         τα νύχια μου τα μωβ σαν τα κυκλάμινα.

Οδυσσέας Ελύτης, Μαρία Νεφέλη

Αρχικά, το θέμα κυριάρχησε –ως μη όφειλε– στα δελτία ειδήσεων. Μια γυναίκα, σύζυγος ιερέα, φαίνεται πως δολοφόνησε μαζί με τον εραστή της τον σύζυγό της. Αν και επρόκειτο για μια απλή είδηση του αστυνομικού ρεπορτάζ, τα ΜΜΕ αφιέρωσαν δυσανάλογα πολύ χρόνο στην υπόθεση.

Η συνέχεια ήρθε «φυσικά». Διαδικτυακά μέσα αμφίβολης ποιότητας –και ακόμα πιο αμφίβολης προσήλωσης στη δημοκρατία– άρχισαν να διακινούν μια φαινομενικά αθώα εικόνα της κατηγορούμενης γυναίκας. Ενώ αυτή προσάγεται στο δικαστήριο (προπηλακιζόμενη από κατοίκους της περιοχής), η μια πλευρά της μπλούζας της έχει πέσει αποκαλύπτοντας το «πειστήριον του εγκλήματος»: την τιράντα ενός κόκκινου σουτιέν. Στη συνέχεια το κόκκινο σουτιέν της παπαδιάς ανάγεται ρητώς σε

απόδειξη του ακόλαστου και αδίστακτου χαρακτήρα της. Τα εξαιρετικού επιπέδου ρεπορτάζ συνεχίζουν, λοιπόν, περνώντας τώρα σε μαρτυρίες για το πόσες φορές τη μέρα συνουσιαζόταν η γυναίκα του ιερέα, και υπονοώντας σαφώς πως η αχαλίνωτη σεξουαλικότητά της ήταν αυτή που την ώθησε στο έγκλημα. Και κάπως έτσι, η ιστορία κάνει τον κύκλο της.

Είχαμε αφήσει τα σουτιέν να καίγονται δημοσίως πριν από 40 χρόνια, να απενοχοποιούνται με  τον φιλελεύθερο, καταναλωτικό φεμινισμό του Sex and the City στα χρυσά 00s και, όπως κάθετί σημαντικό που προσπαθείς να αποφύγεις, τα ξαναβρίσκουμε μπροστά μας.

Τα περιστατικά είναι πια πολλά για να υποκρινόμαστε πως δεν τα βλέπουμε. Οι οροθετικές εκδιδόμενες θεωρήθηκαν κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και διαπομπεύτηκαν με την ανοχή –φευ– της κοινωνίας Δούρου, Κανέλλη και, εσχάτως, Κατριβάνου υφίστανται την ποικίλης διαβάθμισης βία της ΧΑ και κανείς δεν λογοδοτεί γι’ αυτό. Μάλιστα, η κυρία Μιχαλολιάκου σπεύδει να δηλώσει πως αφού αυτοπροσδιορίζονται ως φεμινίστριες δεν θα πρέπει να τις ενοχλεί ότι τους επιτίθενται άντρες.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, το κόκκινο σουτιέν της παπαδιάς γίνεται σύμβολο του αγώνα που κηρύσσει σταδιακά το κράτος και ο καπιταλισμός στις γυναίκες. Αν τις δεκαετίες της περιβόητης ανάπτυξης τον τόνο τον έδινε ο κύριος Κωστόπουλος, ταυτίζοντας την προβολή γυναικείου σώματος με τη σεξουαλική απελευθέρωση, τον ρόλο του τώρα φαίνεται να παίρνει το enfant terrible του ελληνικού νεοναζισμού,  ο Ηλίας Κασιδιάρης. Όταν ο ελληνικός καπιταλισμός περνούσε τις χρυσές του μέρες, το γυναικείο σώμα ήταν πεδίο πολλαπλής κερδοφορίας, ενώ η υποτιθέμενη ελευθεριότητα διατηρούσε στρατιές εργένηδων, που όπως όλοι ξέρουμε καταναλώνουν και περισσότερο.

Η εσωτερική υποτίμηση όμως δεν είναι αστεία υπόθεση. Απαιτεί σταθερές οικογενειακές δομές, ώστε να δρουν σαν υποτυπώδες δίκτυ προστασίας ενάντια στην εξαθλίωση. Απαιτεί, ακόμα, την εκτέλεση όσο το δυνατόν περισσότερων εργασιών μέσα στην νοικοκυριό (διατροφή, ρουχισμός, καθαριότητα) και έξω από τη σφαίρα του εμπορεύματος, ώστε οι δραματικές μειώσεις μισθών να μην μπλοκάρουν την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Πάνω απ όλα όμως, απαιτεί αναζωπύρωση όλων εκείνων των ιεραρχιών που διατηρούν το σύστημα εξουσίας στα πόδια του.

Έτσι, η σεξουαλικότητα των γυναικών δεν είναι πια (μόνο) εμπόρευμα, αλλά και επικίνδυνος παράγοντας: αιτία εγκλημάτων. Και τα κόκκινα εσώρουχα αρκούν για να εκδοθεί η καταδικαστική ετυμηγορία. Φαίνεται πως στη μνημονιακή Ελλάδα, ακόμα και η κίβδηλη ατομικιστική ελευθεριότητα του Νitro είναι πολυτέλεια.

Υ.Γ.:  Μέσα σε όλα αυτά, στο φεστιβάλ της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδος υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να ακουστεί ο παρακάτω στίχος

 «Η δύναμη του στίχου σας γεμάτη σιλικόνη

ενώ εμείς εκκρίνουμε αγνή τεστοστερόνη»,

δια στόματος του κομμουνιστή (κατά δήλωσή του) ΝιVo. Απ’ την άλλη βέβαια, εμείς είμαστε με τον «ευρωμονόδρομο», οπότε δεν δικαιούμεθα να ομιλούμε.