Αξιολόγηση Πρόοδος ή αποδόμηση του εκπαιδευτικού συστήματος;

Το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί εικόνα της κοινωνίας, αφού απορρέει από τις εκάστοτε πολιτικοοικονομικές συνθήκες στις οποίες θεμελιώνεται. Όταν όμως αποδεδειγμένα οι ηγεσίες των τελευταίων χρόνων συναινούν στην αποδιοργάνωση της κοινωνικής συνοχής με τους όρους ενός στυγνού και ανελέητου οικονομικού συστήματος που απαξιώνει  την εργασία, άρει την κοινωνική πρόνοια και  καταπά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε ποιο μπορεί να είναι το μέλλον του εκπαιδευτικού συστήματος;

Εξετάζοντας τα πράγματα σε πραγματική βάση, το ερώτημα που ανακύπτει είναι:

«Τι είναι αυτό που θα βελτιώσει η αξιολόγηση στη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος και με ποιον τρόπο;».

Για να δώσουμε μια τεκμηριωμένη απάντηση θα πρέπει να δούμε, τι είναι η αξιολόγηση και πως αυτή σχεδιάζεται να επιτελεσθεί, αντλώντας ταυτόχρονα συμπεράσματα από χώρες στις οποίες έχει εφαρμοστεί με παρόμοιο τρόπο, κυρίως από

τη Μ. Βρετανία και τις Η.Π.Α.

Νόμοι και αξιολόγηση

Νόμος 3848/2010 : εισάγεται  η αυτο-αξιολόγηση της σχολικής μονάδας η οποία βρίσκεται από τότε σε πιλοτική φάση.

Νόμος 4024/2012: Το νέο μισθολόγιο – βαθμολόγιο  στο δημόσιο τομέα ορίζει ως προϋπόθεση για τη μισθολογική και βαθμολογική εξέλιξη των εκπαιδευτικών την  αξιολόγησή τους η οποία συνδέεται με την επίτευξη των εκπαιδευτικών επιτευγμάτων/στόχων της υπηρεσίας τους.

Τα κριτήρια αξιολόγησης του εκπαιδευτικού δεν προσδιορίζονται και  είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν μπορούν να αποτιμηθούν ποσοτικά και ποιοτικά παράμετροι, όπως η «επιστημονική συγκρότηση και η επαρκής γνώση» του εκπαιδευτικού.

Η σύνδεση της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού με τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα σημαίνει ότι για να αναρριχηθούν οι εκπαιδευτικοί από τα πολύ χαμηλά μισθολογικά κλιμάκια στα ανώτερα πρέπει, εκτός από τη μέτρηση των προσωπικών τους ικανοτήτων,  να πραγματοποιήσουν την αξιολόγηση της  σχολικής μονάδας τους και να αποδεχθούν το «νέο σχολείο» που αυτή διαμορφώνει στο ελληνικό περιβάλλον.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ

Η αξιολόγηση μιας σχολικής μονάδας[1] περιλαμβάνει 5 θεματικά πεδία, τα οποία αναλύονται σε μια σειρά από υποενότητες σε πίνακες, τους οποίους οι εκπαιδευτικοί βαθμολογούν από 1 έως 4. Τα αποτελέσματα (η βαθμολογία του σχολείου) δημοσιοποιούνται στους προϊσταμένους και στην ιστοσελίδα του σχολείου.

1^ο Πεδίο: Μέσα-Πόροι- Ανθρώπινο δυναμικό

Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να καταγράψουν  αλλά και να βαθμολογήσουν την ποιότητα της υλικοτεχνικής υποδομής του σχολείου, των οικονομικών του και της επάρκειας

του σε εκπαιδευτικό προσωπικό. Η καταγραφή σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι το σχολείο με χαμηλή βαθμολογία θα δεχθεί σημαντική κρατική μέριμνα. Αντίθετα, όπως προτείνεται παρακάτω, ο διευθυντής και  οι εκπαιδευτικοί πρέπει να λύσουν αυτά τα προβλήματα με «σχέδια δράσης». Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι  η κρατική επιχορήγηση συνδέεται με τη βαθμολογία του σχολείου. Τα χαμηλά βαθμολογημένα σχολεία υποχρηματοδοτούνται, οι συνθήκες λειτουργίας τους συνεχώς χειτοτερεύουν και συχνά οδηγούνται στο κλείσιμο. Τα παιδιά «προωθούνται» σε άλλα σχολεία ενώ το φταίξιμο ρίχνεται στο σύνολο της σχολικής μονάδας (μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς). Για να αποφευχθεί το σενάριο κατάργησης της σχολικής μονάδας οι γονείς καλούνται να καλύψουν οικονομικά τις ελλείψεις υποδομής ενώ οι εκπαιδευτικοί απευθύνονται  στη βοήθεια χορηγών (εταιρειών και ΜΚΟ) για εξεύρεση κονδυλίων.

Με την αξιολόγηση που εφαρμόστηκε το 2001 στις ΗΠΑ απ’ την κυβέρνηση Μπους, τα σχολεία χωρίστηκαν σε λίστες «καλών» και «κακών», με κυρώσεις ή επιβραβεύσεις. Μεταξύ των κυρώσεων ήταν η μείωση κατά 50% της κρατικής και πολιτειακής χρηματοδότησης μετά από δύο χρόνια αποτυχίας, η αντικατάσταση των δασκάλων μετά από τέσσερα χρόνια κακών επιδόσεων στους διαγωνισμούς και το κλείσιμο των σχολείων μετά από πέντε χρόνια αρνητικών μαθητικών αποδόσεων! (Φατούρου, 2010).

Το Κανάλι 1. Είναι ένα εμπορικό ειδησεογραφικό τηλεοπτικό πρόγραμμα που επιχορηγεί χιλιάδες σχολεία στην Αμερική. Σε αντάλλαγμα το κάθε σχολείο υποχρεώνεται να μεταδίδει στους μαθητές του καθημερινά 10 λεπτά διεθνείς και εθνικές ειδήσεις και 2 λεπτά διαφημίσεις. (Apple, 1993)

 

2^ο Πεδίο: Οργάνωση και διοίκηση του σχολείου

Σύμφωνα με αυτό το πεδίο πρέπει να γίνεται μια λεπτομερή καταγραφή του συνόλου της καθημερινής σχολικής ρουτίνας (εκπαιδευτική πράξη, συνεδριάσεις, μικροεπισκευές, σχολικές δράσεις, κτλ). Είναι απολύτως βέβαιο ότι οι εκπαιδευτικοί θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρτο εργασίας, έχοντας να συμπληρώνουν ατελείωτες λίστες και ερωτηματολόγια καταγραφών ή αξιολογήσεις μαθητών, που θα τους στερήσει πολύτιμο χρόνο από πρωτοβουλίες για ουσιαστική ενασχόληση με τους μαθητές, τα ενδιαφέροντά τους, τις αγωνίες και τα όνειρά τους.

3^ο Πεδίο: Κλίμα και σχέσεις στο σχολείο

20/3/20120/3/20120/03/2012 12:45    Αναβρασμός στη Βόρεια Κυνουρία για την πειθαρχική δίωξη τριων                  εκπαιδευτικών! 20/3/2012 Με ομόφωνο ψήφισμά του, το Δημοτικό Συμβούλιο Βόρειας Κυνουρίας καταδικάζει την ενέργεια του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αρκαδίας, Γκέσουρα Φώτιου, να ασκήσει πειθαρχική δίωξη κατά των Εκπαιδευτικών Σχολείων του Δήμου. Η αληθινή αιτία των άδικων και αστήρικτων αυτών διώξεων εις βάρος των τριών εκπαιδευτικών, είναι το γεγονός ότι οι εν λόγω εκπαιδευτικοί δεν συμφώνησαν με την πρόταση του κ Γκέσουρα για συγχώνευση–κατάργηση των Νηπιαγωγείων Κορακοβουνίου και Μελιγούς και εξέφρασαν την άποψή τους, που στήριξαν με επιχειρήματα, να μείνουν τα δύο Νηπιαγωγεία και τα άλλα Σχολεία του Δήμου μας ανοιχτά.

Αυτό το πεδίο σχετίζεται με το προηγούμενο ως προς τον τρόπο οργάνωσης του σχολείου και την ελευθερία έκφρασης των εκπαιδευτικών, των μαθητών και όλων των εμπλεκομένων στη σχολική κοινότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία δύο χρόνια, υπό την απειλή της αξιολόγησης έχουν λάβει χώρα πληθώρα διώξεων εκπαιδευτικών από τη διοίκηση. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί απλώς δεν συναίνεσαν σε κατευθυντικές πρακτικές του Υπουργείου, οι οποίες δε ευνοούσαν τη μόρφωση των παιδιών.

3^ο Πεδίο: Κλίμα και σχέσεις στο σχολείο

20/3/20120/3/20120/03/2012 12:45    Αναβρασμός στη Βόρεια Κυνουρία για την πειθαρχική δίωξη τριων                  εκπαιδευτικών! 20/3/2012 Με ομόφωνο ψήφισμά του, το Δημοτικό Συμβούλιο Βόρειας Κυνουρίας καταδικάζει την ενέργεια του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αρκαδίας, Γκέσουρα Φώτιου, να ασκήσει πειθαρχική δίωξη κατά των Εκπαιδευτικών Σχολείων του Δήμου. Η αληθινή αιτία των άδικων και αστήρικτων αυτών διώξεων εις βάρος των τριών εκπαιδευτικών, είναι το γεγονός ότι οι εν λόγω εκπαιδευτικοί δεν συμφώνησαν με την πρόταση του κ Γκέσουρα για συγχώνευση–κατάργηση των Νηπιαγωγείων Κορακοβουνίου και Μελιγούς και εξέφρασαν την άποψή τους, που στήριξαν με επιχειρήματα, να μείνουν τα δύο Νηπιαγωγεία και τα άλλα Σχολεία του Δήμου μας ανοιχτά.

Αυτό το πεδίο σχετίζεται με το προηγούμενο ως προς τον τρόπο οργάνωσης του σχολείου και την ελευθερία έκφρασης των εκπαιδευτικών, των μαθητών και όλων των εμπλεκομένων στη σχολική κοινότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία δύο χρόνια, υπό την απειλή της αξιολόγησης έχουν λάβει χώρα πληθώρα διώξεων εκπαιδευτικών από τη διοίκηση. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί απλώς δεν συναίνεσαν σε κατευθυντικές πρακτικές του Υπουργείου, οι οποίες δε ευνοούσαν τη μόρφωση των παιδιών.

3^ο Πεδίο: Κλίμα και σχέσεις στο σχολείο

20/3/20120/3/20120/03/2012 12:45    Αναβρασμός στη Βόρεια Κυνουρία για την πειθαρχική δίωξη τριων                  εκπαιδευτικών! 20/3/2012 Με ομόφωνο ψήφισμά του, το Δημοτικό Συμβούλιο Βόρειας Κυνουρίας καταδικάζει την ενέργεια του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αρκαδίας, Γκέσουρα Φώτιου, να ασκήσει πειθαρχική δίωξη κατά των Εκπαιδευτικών Σχολείων του Δήμου. Η αληθινή αιτία των άδικων και αστήρικτων αυτών διώξεων εις βάρος των τριών εκπαιδευτικών, είναι το γεγονός ότι οι εν λόγω εκπαιδευτικοί δεν συμφώνησαν με την πρόταση του κ Γκέσουρα για συγχώνευση–κατάργηση των Νηπιαγωγείων Κορακοβουνίου και Μελιγούς και εξέφρασαν την άποψή τους, που στήριξαν με επιχειρήματα, να μείνουν τα δύο Νηπιαγωγεία και τα άλλα Σχολεία του Δήμου μας ανοιχτά.

Αυτό το πεδίο σχετίζεται με το προηγούμενο ως προς τον τρόπο οργάνωσης του σχολείου και την ελευθερία έκφρασης των εκπαιδευτικών, των μαθητών και όλων των εμπλεκομένων στη σχολική κοινότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία δύο χρόνια, υπό την απειλή της αξιολόγησης έχουν λάβει χώρα πληθώρα διώξεων εκπαιδευτικών από τη διοίκηση. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί απλώς δεν συναίνεσαν σε κατευθυντικές πρακτικές του Υπουργείου, οι οποίες δε ευνοούσαν τη μόρφωση των παιδιών. 

20/3/20120/3/20120/03/2012 12:45   

Αναβρασμός στη Βόρεια Κυνουρία για την πειθαρχική δίωξη τριων                  εκπαιδευτικών! 20/3/2012

Με ομόφωνο ψήφισμά του, το Δημοτικό Συμβούλιο Βόρειας Κυνουρίας καταδικάζει την ενέργεια του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αρκαδίας, Γκέσουρα Φώτιου, να ασκήσει πειθαρχική δίωξη κατά των Εκπαιδευτικών Σχολείων του Δήμου. Η αληθινή αιτία των άδικων και αστήρικτων αυτών διώξεων εις βάρος των τριών εκπαιδευτικών, είναι το γεγονός ότι οι εν λόγω εκπαιδευτικοί δεν συμφώνησαν με την πρόταση του κ Γκέσουρα για συγχώνευση–κατάργηση των Νηπιαγωγείων Κορακοβουνίου και Μελιγούς και εξέφρασαν την άποψή τους, που στήριξαν με επιχειρήματα, να μείνουν τα δύο Νηπιαγωγεία και τα άλλα Σχολεία του Δήμου μας ανοιχτά.

2/3/2012

ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΔΙΩΞΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗ  

Το Δ.Σ. του Συλλόγου καταδικάζει  τη δίωξη που ασκήθηκε από τον Περιφερειακό Δ/ντη Εκπαίδευσης Αττικής  κατά της διευθύντριας του 2ου Δ.Σ. Παιανίας Μαρίας Φραγκάκη.  

Το «έγκλημα» της συναδέλφου, είναι ότι ζήτησε μελάνι, χαρτί, πετρέλαιο και αντιμετώπιση οξυμμένων προβλημάτων στη λειτουργία του σχολείου που σχετίζονται με την ασφάλεια και την καθημερινότητα των μαθητών και των εκπαιδευτικών.

4^ο και 5^ο Πεδίο: Εκπαιδευτικές διαδικασίες και Εκπαιδευτικά αποτελέσματα

Εδώ καταγράφεται το διδακτικό έργο των εκπαιδευτικών και οι επιδόσεις των μαθητών, τα οποία συνδιαμορφώνουν τη βαθμολογία του σχολείου. Σε όλες τις χώρες που εφαρμόστηκε οδήγησε στη θέσπιση συνεχών εθνικών εξετάσεων, με σκοπό οι επιδόσεις των μαθητών να είναι «αντικειμενικές».

Είμαστε τόσο απασχολημένοι με την αξιολόγηση των παιδιών που ξεχνάμε να τα διδάξουμε (Φρανκ, εκπαιδευτικός στο Woods).

Στη Μ. Βρετανία πρόσφατη αξιολόγηση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Νοέμβριος 2007) έδειξε ότι η αυξημένη χρήση των εξετάσεων συνδέεται με αυξημένα επίπεδα στρες στους μαθητές και ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί στις δεξιότητες ανάγνωσης έχει πραγματοποιηθεί σε βάρος της απόλαυσης την οποία αντλούν οι μαθητές από την ανάγνωση (S. Ball, D. Youdell, 2008).

Τα μαθήματα των εξετάσεων είναι η γλώσσα, τα μαθηματική και  η φυσική, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζονται βασικά μαθήματα, όπως η ιστορία και ο πολιτισμός, που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της πολιτισμικής ταυτότητας και στην καλλιέργεια των αξιών των παιδιών.

Επειδή ο νόμος απαίτησε την πρόοδο μόνο στην ανάγνωση και τα μαθηματικά, τα σχολεία είχαν κίνητρα να παρουσιάσουν αποτελέσματμόνο σε αυτά τα θέματα... Εν τω μεταξύ, δεν υπήρχε κανένα κίνητρο για να διδάξει κανείς τις τέχνες, τις επιστήμες, την ιστορία, τη λογοτεχνία, τη γεωγραφία, την αγωγή του πολίτη, τις ξένες γλώσσες ή τη σωματική αγωγή. Εν ολίγοις, η αξιολόγηση μετατράπηκε σε εφιάλτη για τα αμερικανικά σχολεία, που παράγουν αποφοίτους οι οποίοι εκτελούν σωστά κάποιες  βασικές δεξιότητες, αλλά είναι σχεδόν ανίδεοι για σχεδόν οτιδήποτε άλλο.

(D. Ravitch, 2010)

Επιπλέον η διοίκηση των σχολείων, προσπαθώντας να αποσπάσουν καλή βαθμολογία και με αυτόν τον τρόπο και μεγαλύτερη κρατική επιχορήγηση «ελέγχουν»  τις εγγραφές των μαθητών.

Αν θέλεις να βελτιώσεις την απόδοση του σχολείου σου, έλεγξε τις εγγραφές σου (Διευθυντής Ενιαίου Σχολείου στο Νότιο Λονδίνο).

Τα όρια των σχολείων καταργούνται με το επιχείρημα της γονεϊκής επιλογής. Ο γονιός μπορεί να επιλέγει σχολείο σύμφωνα με τις δημοσιοποιημένες βαθμολογίες του σχολείου. Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς, εάν το κρίνουν σωστό να δημοσιοποιούν κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των μαθητών του σχολείου τους (επάγγελμα γονέων, γραμματικές γνώσεις γονέων, θρήσκευμα, ιθαγένεια).

Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τα σχολεία  ανταγωνίζονται να προσελκύσουν τους καλούς μαθητές προκειμένου να αξασφαλίσουν την κρατική επιχορήγηση και το μισθό τους και  αδιαφορούν για τους μαθητές που παρουσιάζουν χαμηλές ή κακές μετρήσιμες επιδόσεις.

Το ινστιτούτο Έρευνας της Δημόσιας πολιτικής της Αγγλίας αναφέρει σε έκθεσή του ότι η εστίαση στην «επιλογή» έχεο ωφελήσει τους εύπορους και ότι  η κυβέρνηση θα πρέπει να αποτρέπει τα σχολεία από την επιλογή της αφρόκρεμας των άριστων μαθητών, παραχωρώντας την ευθύνη για τις εγγραφές στις τοπικές αρχές (A. Lipsett, 2007, EducationGuardian.co.uk).

Εν τέλει…

Η αξιολόγηση που προωθείται εμπλέκει το σχολείο στον  ανταγωνισμό –απόλυτα ασυμβίβαστο με το χώρο της παιδείας, που αποτελεί δημόσιο αγαθό στο οποίο πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι, αφού αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα. Υπάγει το σχολείο στους νόμους της αγοράς, μέσα από δύο παραμέτρους: διαμορφώνει τους νέους καταναλωτές και ταυτόχρονα δημιουργεί μια τεράστια, πανάκριβη και άκρως ανταγωνιστική εκπαιδευτική αγορά, στην οποία θα ευνοούνται ακόμα περισσότερο οι μαθητές των προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων και θα αποκλείονται ολοένα και περισσότερο οι μη ευνοημένοι οικονομικά.

Η εφαρμογή της αξιολόγησης φαίνεται να:

      Ακυρώνει την παιδεία ως δημόσιο αγαθό

      Καταργεί τον παιδαγωγικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης

      Αναστέλλει την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης

      Καταδικάζει το σχολείο στον ανταγωνισμό και στους νόμους της αγοράς

      Καθηλώνει τα παιδιά σε τυποποιημένες γνώσεις

      Απειλεί τις παιδαγωγικές ελευθερίες και την αυτενέργεια του δασκάλου

      Αγνοεί την κοινωνική διάσταση της σχολικής αποτυχίας

      Αδιαφορεί για την επίλυση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων

      Αδιαφορεί για τη γνώμη της «βάσης» της εκπαίδευσης

      Αναιρεί κάθε μορφή πρόνοιας στην εκπαίδευση

Τελικά η αξιολόγηση θα λειτουργήσει ως μηχανισμός ελέγχου της επίτευξης της εκπαιδευτικής πολιτικής που επιλέγεται «εκ των άνω», η οποία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του νεοφιλελευθερισμού, με στόχο την εδραίωση του σχολείου της «αγοράς». Θα συνεχίζει να συντηρεί την γραφειοκρατία και την κάθετα διοίκηση, που αναδεικνύει ως «ειδήμονες» για την χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής ανθρώπους που σε πολλές περιπτώσεις αγνοούν τα βασικά προβλήματα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Θα συνεχίσει να στερεί από το σχολείο το πολύτιμο πολιτισμικό κεφάλαιο εκπαιδευτικών και μαθητών, που αποτελεί το πρωτογενές υλικό για τη διαμόρφωση μιας ριζοσπαστικής αγωγής, στοχευμένης στην ουσιαστική μόρφωση των παιδιών.

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούμε και οφείλουμε

να υπερασπιστούμε τη δημόσια εκπαίδευση και να απιτήσουμε τον πραγματικά δωρεάν χαρακτήρα της

να προστατέψουμε το σχολείο της γειτονιάς και του χωριού που μπορεί να δώσει στα παιδιά πολιτισμική ταυτότητα και να τα εισάγει στη συλλογική ζωή της κοινότητας, με τις αξίες της αλληλεγγύης  και του ανθρωπισμού.

Θέλουμε μια παιδεία αντάξια της ιστορίας του λαού μας που την τοποθέτησε σε πρώτη προτεραιότητα από τα πρώτα Συντάγματα της Επανάστασης μέχρι τους πρόσφατους κορυφαίους κοινωνικούς αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία (ψωμί, παιδεία, ελευθερία).

Θέλουμε μια παιδεία αξιόλογη

Μaκριά από αποτυχημένα αξιολογικά συστήματα