Προϋποθέσεις και προτάσεις για πολιτειακή αλλαγή

Ο Γιώργος Οικονόμου σπούδασε 
Μαθηματικά, Μουσική και
Φιλοσοφία. Συμμετείχε ενεργώς
στο αντοδικτατορικό κίνημα

Του Γιώργου Ν. Οικονόμου, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Πολίτες, αρ. 33, Δεκέμβριος 2011

Η γενικευμένη παρακμή που διαποτίζει τη νεοελληνική κοινωνία είναι εμφανέστατη και στην απουσία ουσιαστικών κινήσεων και προτάσεων για έξοδο από την παρακμή. Ειδικά τα κόμματα της Αριστεράς έχουν επιδοθεί σε πλειοδοσία προτάσεων για έξοδο από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, για επάνοδο στη δραχμή, για στάση πληρωμών, για διαγραφή του χρέους. Αυτές οι πομπώδεις διακηρύξεις δεν έχουν άλλη αιτία και άλλο σκοπό από το να συγκαλύψουν τόσο τη μεγάλη αδυναμία κατανόησης της πραγματικότητας όσο και την παροιμιώδη πολιτική τους ανικανότητα. Κατ’ αρχάς, δεν απαντούν στο βασικό ερώτημα:
ποιος θα λάβει και θα χειρισθεί αυτές τις ανατροπές. Επίσης, δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τους ότι και πριν από την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη υπήρχε το ίδιο διεφθαρμένο και ανίκανο ολιγαρχικό σύστημα με τις ίδιες αντιλήψεις, νοοτροπίες και δομές, το οποίο άλλωστε οδήγησε την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη. Εάν όλα αυτά δεν αλλάξουν άρδην, εάν παραμείνει το ίδιο κομματοκρατικό πελατειακό σύστημα με τους ίδιους θεσμούς, οργανισμούς και νόμους, τότε οποιοδήποτε από τα προτεινόμενα μέτρα της Αριστεράς και αν εφαρμοσθεί θα οδηγήσει σε χειρότερα. Με το υπάρχον ολιγαρχικό σύστημα, με κόμματα, αντιπροσώπους, γραφειοκράτες, συντεχνίες και ποικίλα λαμόγια δεν δύναται να υπάρξει βιώσιμη λύση.

Επίσης, το κύριο πολιτικό σύνθημα των κομμάτων της Αριστεράς είναι «εκλογές τώρα για να αποφασίσει ο κυρίαρχος λαός». Όμως είναι γνωστό πως, από την μεταπολίτευση έως το 2009, σε διάστημα τριάντα πέντε ετών, έχουν γίνει ένδεκα εκλογικές αναμετρήσεις, δηλαδή μία ανά τρία έτη κατά μέσον όρο, αλλά η χώρα οδηγήθηκε πλησίστια στη χρεοκρατία. Τι θα προσφέρει μία καινούργια εκλογική αναμέτρηση; Μόνο κάποια συνήθη αλλαγή φρουράς στην κυβέρνηση και ίσως κάποια άνοδο των ποσοστών της Αριστεράς, δηλαδή τίποτε το ουσιαστικό. Και αυτό διότι στην πραγματικότητα ο «λαός» δεν είναι κυρίαρχος, αλλά μόνο στις διακηρύξεις και στις φαντασιώσεις. «Κυρίαρχος» σημαίνει να λαμβάνει τις αποφάσεις, να θεσπίζει τους νόμους, να ελέγχει την εξουσία, να είναι δηλαδή κύριος της συνολικού πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού βίου. Όμως αυτή η κυριαρχία δεν υπάρχει, αντιθέτως οι ουσιαστικοί κυρίαρχοι είναι τα κόμματα και οι βουλευτές, οι τράπεζες και οι χρηματιστές, οι μεγάλες επιχειρήσεις και τα ΜΜΕ. Άρα η λαϊκή κυριαρχία είναι το ουσιώδες ζητούμενο: πώς η κοινωνία θα γίνει ουσιαστικός κύριος των αποφάσεων, των νόμων και όλων των εξελίξεων. Για το ζήτημα αυτό τα κόμματα της Αριστεράς δεν λένε απολύτως τίποτε, πράγμα που σημαίνει πως, εν τέλει, είναι υποστηρικτές της αντιπροσώπευσης και στυλοβάτες της ολιγαρχίας.

Ένδειξη της ανικανότητας του ολιγαρχικού πολιτικού συστήματος και όλων συλλήβδην των κομμάτων για λύση των προβλημάτων και έξοδο από την κρίση είναι η εκκωφαντική αδυναμία τους να συλλάβουν και να πραγματοποιήσουν ένα ευρύ πρόγραμμα θεσμικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Πολλές είναι οι μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να είχαν προταθεί και πραγματοποιηθεί από κάποιο εκσυγχρονιστικό αστικό ή αριστερό ρεφορμιστικό κόμμα, μέσα στα πλαίσια μιας ευνομούμενης και συντεταγμένης πολιτείας. Αλλά ούτε αυτή ούτε ο αστικός φιλελευθερισμός ούτε και η συνετή Αριστερά ευδοκιμούν στην Ελλάδα. Στη συνέχεια παρατίθενται ενδεικτικώς ορισμένες τέτοιες μεταρρυθμίσεις.

Μεταρρυθμίσεις

• Άρση της παραγραφής όλων των αδικημάτων των πρωθυπουργών, υπουργών, βουλευτών και λοιπών κρατικών αξιωματούχων, διελεύκανση και εκδίκαση όλων των υποθέσεων. Οι ένοχοι, εκτός των ποινικών κυρώσεων, να υποχρεωθούν να επιστρέψουν τα κλεμμένα και να δημευθούν οι περιουσίες τους.
• Κατάργηση της βουλευτικής και υπουργικής ασυλίας, που εξασφαλίζουν την απουσία ελέγχου επί της εξουσίας και την ατιμωρησία. Οι εξεταστικές επιτροπές της βουλής αποδείχθηκαν κοροϊδία, παρόμοια με την περιβόητη αυτοκάθαρση της Εκκλησίας.
• Ουσιαστική εφαρμογή του «πόθεν έσχες» για όλους τους πολιτικούς και διευθυντές δημοσίων εταιρειών και κρατικών οργανισμών από το 1974 μέχρι σήμερα.
• Περιορισμός των βουλευτών στο μισό, δηλαδή σε 150. Αποδείχθηκε πως οι βουλευτές όχι μόνο δεν προσφέρουν τίποτε ουσιαστικό, αφού οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία, αλλά επιβαρύνουν και τον δημόσιο προϋπολογισμό με περιττά έξοδα και μάλιστα σε περίοδο χρεοκοπίας.
• Κατάργηση του απαράδεκτου αριστοκρατικού θεσμού των βουλευτών επικρατείας.
• Περιορισμός της βουλευτικής θητείας μόνο σε δύο περιόδους και μάλιστα όχι συνεχόμενες.
• Περιορισμός της πρωθυπουργικής θητείας σε δύο περιόδους για το ίδιο πρόσωπο.
• Απαγόρευση σε δύο μέλη της ίδιας οικογένειας να ασκούν ταυτοχρόνως δημόσιο αξίωμα (ως υπουργοί, βουλευτές, περιφερειάρχες, δήμαρχοι, γενικοί γραμματείς, πρόεδροι και μέλη συμβουλίων κρατικών οργανισμών).
• Απαγόρευση οποιασδήποτε δημόσιας θέσης για ένα χρονικό διάστημα στις τρεις πλούσιες οικογένειες-δυναστείες που λυμαίνονται τον δημόσιο βίο της χώρας, ευθύνονται για την χρεοκοπία και αποτελούν επί μισόν αιώνα εστία διαφθοράς και μολύνσεως, και εφορμούν ακάθεκτες για τον άλλο μισό.
• Κοινωνικός έλεγχος στην ασυδοσία των ΜΜΕ και εναλλαγή στην κατοχή των μέσων της εξουσίας αυτής. Η δύναμη και η επιρροή των ΜΜΕ είναι πολλαπλάσια από αυτήν των εργολάβων και των προμηθευτών του δημοσίου. Οι ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες είναι δημόσιο αγαθό, ανήκουν το σύνολο, και όχι, όπως σήμερα, σε ολίγους μόνιμους ιδιώτες οι οποίοι συγκεντρώνουν έτσι τεράστια εξουσία, με τη συναίνεση των κομμάτων.
• Δημόσιος και δικαστικός έλεγχος στα οικονομικά των μεγάλων τηλεοπτικών καναλιών και εφημερίδων, στους μισθούς των τηλεοπτικών αστέρων (δημοσιογράφων, ηθοποιών, τηλεπαρουσιαστριών) και στις δανειακές συμβάσεις των ιδιοκτητών τους.
• Νομοθέτηση για παραχώρηση χρόνου στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση σε κοινωνικούς φορείς και κινήσεις για τη διοργάνωση ενημερωτικών και άλλων συζητήσεων υπό τη δική τους ευθύνη.

Οικονομικές μεταρρυθμίσεις

• Ελάττωση στο μισό των τεραστίων αποδοχών και προνομίων των βουλευτών (έκαστος κοστίζει μηνιαίως περίπου 30.000 ευρώ συνολικώς: μισθός, επιδόματα επιτροπών και γραφείων, ποικίλες ατέλειες, φοροαπαλλαγές, γραμματείς, σύμβουλοι). Εάν ελαττωθεί ο αριθμός τους στο μισό (150) έχουμε κέρδος 63 εκατ. ευρώ ετησίως και εάν μειωθεί το κόστος των υπολοίπων στο μισό έχουμε κέρδος άλλα 31,5 εκατ. ευρώ. Σύνολο 95 εκατ. ευρώ κέρδος ετησίως.
• Κατάργηση της σκανδαλώδους βουλευτικής συντάξεως (ανέρχεται στις 4.000-5.000 ευρώ το μήνα μετά από μία τετραετή θητεία)!
• Μείωση των μεγάλων μισθών των στρατιωτικών, των δικαστικών, των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος (200.000 ευρώ το εφάπαξ), των υπαλλήλων της βουλής (250.000 ευρώ το εφάπαξ) και όλων των ΔΕΚΟ (μόνο τα ταμεία της ΔΕΗ και του ΟΤΕ επιβαρύνουν τον δημόσιο προϋπολογισμό περίπου με 1, 4 δισ. ευρώ ετησίως).
• Πάταξη της διαφθοράς με την αναδιάρθρωση των υπηρεσιών (η διαφθορά υπολογίζεται σε 20 δισ. ευρώ ετησίως).
• Πάταξη της εισφοροδιαφυγής και της φοροδιαφυγής, που υπολογίζονται σε 50 δισ. ευρώ.
• Πάταξη του παραεμπορίου που ανέρχεται σε 25 δισ. (δηλαδή 5 δισ. οι φόροι).
• Πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων που ανέρχεται σε 20 δισ. (8,5 δισ. θα ήταν τα έσοδα του δημοσίου).
• Πάγωμα των προσλήψεων στο Δημόσιο.
• Σημαντική μείωση των τεραστίων στρατιωτικών δαπανών (ενδεικτικώς, στη δεκαετία 2000-09 αυτές ανήλθαν στα 69,7 δισ. ευρώ, ενώ στην ίδια δεκαετία για την πυροπροστασία – σε μια χώρα ψηλού κινδύνου – διατέθηκε το ποσό των 300 εκατ. μόνο! Οι παρανοϊκές κυβερνήσεις έχουν φέρει την χρεοκοπημένη Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη και πέμπτη στον κόσμο στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς)!
• Κατάργηση της άνευ όρων ενίσχυσης των τραπεζών από το δημόσιο ταμείο, δηλαδή από τα χρήματα των φορολογουμένων, και άμεση φορολόγηση των κερδών τους (μέχρι στιγμής – 2011 – έχουν λάβει 108 δισ. ευρώ, σε ρευστό και εγγυήσεις. Ενδεικτικώς, τα κέρδη των τραπεζών το 2009 ήταν 3 δισ. ευρώ).
• Αύξηση της φορολογίας των μεγάλων επιχειρήσεων
• Φορολόγηση των χρηματιστηριακών συναλλαγών και του εφοπλιστικού κεφαλαίου, το οποίο απολαμβάνει φορολογικής ασυλίας.
• Κατάργηση της χρηματοδότησης των κομμάτων από το δημόσιο που αυξάνεται συνεχώς (60 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Κατάργηση της χρηματοδότησης των ποδοσφαιρικών σωματείων (50 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Είσπραξη των χρεών 23 δισ. ευρώ προς το δημόσιο που προσπάθησε να καταργήσει εν μια νυκτί ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου (2010) με τη δικαιολογία της παραγραφής. Είσπραξη λ.χ. του προστίμου των 6 δισ. ευρώ που επιβλήθηκε σε χρηματιστηριακή εταιρία και το οποίο αυθαιρέτως έσβησε η ΝΔ το 2009.
• Κατάργηση του μεγάλου στόλου των πολυτελών κρατικών αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν υπουργοί, βουλευτές, πρυτάνεις, δήμαρχοι, περιφερειάρχες, μητροπολίτες και χιλιάδες ανώτατοι κρατικοί αξιωματούχοι, και κοστίζει στους φορολογούμενους 500 εκατ. ευρώ σε εποχές χρεοκοπίας! Σημειωτέον ότι αυτό το ελιτίστικο προνόμιο είναι μοναδικό στην Ευρώπη.
• Χωρισμός κράτους και εκκλησίας, διακοπή της μισθοδοσίας των ιερέων και των μητροπολιτών από το δημόσιο ταμείο (ανέρχεται στα 350 εκατ. ευρώ ετησίως). Η Ελλάς είναι η μοναδική χώρα στον δυτικό κόσμο που έχει αυτό το θλιβερό χαρακτηριστικό. Όμως το δημόσιο ταμείο πρέπει να μισθοδοτεί τον απαραίτητο αριθμό υπαλλήλων που προσφέρουν υπηρεσίες στο σύνολο. Οι ιερείς και οι μητροπολίτες δεν προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες στα πραγματικά προβλήματα όλης της κοινωνίας. ασχολούνται με τελετές, κηρύγματα και ηθικολογίες, που αφορούν τον ηθικό και μεταφυσικό κόσμο των πιστών ενός μόνο θρησκευτικού δόγματος. Πρέπει λοιπόν να μισθοδοτούνται από την ίδια την Εκκλησία με την μεγάλη αφορολόγητη περιουσία.
• Καταγραφή και φορολόγηση της τεράστιας εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας και κοινωνικός έλεγχός της (πολλά εκατ. ευρώ ετησίως).
• Συγκρότηση ανεξάρτητης διεθνούς Eπιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για την έρευνα όλων των δανειακών συμβάσεων, των ομολόγων, των αναλήψεων δημοσίων έργων και όλων των σχετικών στοιχείων για να διαπιστωθεί το μέγεθος της κλοπής, της διαφθοράς και του «απεχθούς χρέους». Τα αποτελέσματα να ανακοινωθούν στην κοινωνία η οποία μετά από συζήτηση να αποφασίσει για τις περαιτέρω πολιτικές κινήσεις. Το δικαίωμα επιστροφής κλεμμένου δημοσίου χρήματος και της μη πληρωμής του «απεχθούς χρέους» προβλέπεται από τη διεθνή νομοθεσία.

Ριζικές θεσμικές αλλαγές

Οι πιο πάνω θεσμικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, οπωσδήποτε και άλλες, θα είχαν ως αποτέλεσμα τόσο την εξοικονόμηση αρκετών δισ. ευρώ από τις δημόσιες δαπάνες, άρα τη μείωση του ελλείμματος, όσο και την αύξηση των δημοσίων εσόδων με αρκετά δισ. ευρώ ετησίως, συνεπώς τη δραστική μείωση του χρέους. Όμως είναι αδύνατον να τις πραγματοποιήσει το κομματοκρατικό διεφθαρμένο σύστημα, διότι, πρώτον, αποδείχθηκε πως είναι ανίκανο για κάτι τέτοιο, και, δεύτερον, οι μεταρρυθμίσεις αυτές στρέφονται ευθέως εναντίον του, αφού του αφαιρούν προνόμια, πόρους πλουτισμού και εξουσία. Η άποψη πως κάποια κόμματα ή ηγέτες μπορούν να πραγματοποιήσουν τέτοιες μεταρρυθμίσεις αποτελεί αυταπάτη και φενάκη. Είναι μαθηματικώς βέβαιο πως η μελλοντική διακυβέρνηση της χώρας από τον Σαμαρά ή τον Βενιζέλο, τον Τσίπρα ή την Παπαρήγα, θα οδηγήσει σε πλήρες ναυάγιο.

Κατά συνέπεια, απαιτείται αγώνας από την κοινωνία κατά του κομματοκρατικού ολιγαρχικού συστήματος. Το κύριο πολιτικό ζήτημα στην χρεοκοπημένη Ελλάδα δεν είναι οι εκλογές για αλλαγή κομματικής φρουράς στην κυβέρνηση, για προώθηση των πιο πάνω μεταρρυθμίσεων ή για την εκλογική άνοδο της Αριστεράς. Το κύριο ζήτημα είναι η ουσιαστική πολιτειακή αλλαγή που θα καταστήσει δυνατή την άμεση συμμετοχή της κοινωνίας στη λήψη των αποφάσεων, στη θέσπιση των νόμων, στην απονομή του δικαίου, στον έλεγχο της εξουσίας. Αυτό προϋποθέτει βαθιές και ευρείες κοινωνικές αλλαγές, αλλαγές νοοτροπίας, ιδεών, συμπεριφορών και πρακτικών. Οι τελευταίες με τη σειρά τους είναι αδύνατον να συμβούν εάν οι άνθρωποι δεν απεγκλωβισθούν από τις αποτυχημένες κομματικές ιδεολογίες, εάν δεν αποτοξινωθούν από τα παρωχημένα ιδεολογήματα, τόσο της λεγόμενης ανανεωτικής όσο και της σταλινικής Αριστεράς, περί σοσιαλισμού και πως αρκεί η έξοδος από την Ευρωζώνη ή και από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να σωθεί η χώρα. Απαραίτητο στοιχείο για την πολιτειακή αλλαγή, για τον μετασχηματισμό του ολιγαρχικού πολιτεύματος προς την κατεύθυνση της άμεσης δημοκρατίας είναι η αυτοσυγκρότηση των πολλών σε αυτόνομο πολιτικό υποκείμενο. Αυτός είναι ο κύριος και ουσιαστικός παράγοντας που δύναται να ανοίξει δρόμους προς την εξυγίανση. Η αλλαγή αυτή θα πρέπει να βασισθεί στην αφαίρεση εξουσίας από τα παραδοσιακά κέντρα αποφάσεων (κόμματα, βουλευτές, δικαστική εξουσία, οικονομική ελίτ, συνδικαλιστικές συντεχνίες, εκκλησία και ΜΜΕ). Μόνο έτσι θα καταστεί δυνατή η άμεση συμμετοχή της κοινωνίας στη λήψη των αποφάσεων, στη θέσπιση των νόμων, στην απονομή του δικαίου, στον έλεγχο της εξουσίας. Οι πιο κάτω προτάσεις για θεσμικές αλλαγές συντελούν σε αυτόν τον σκοπό.

• Νομοθέτηση πολιτικών συνελεύσεων – τοπικών, δημοτικών ή περιφερειακών – με συντονισμό τους, όπου λαμβάνονται αποφάσεις και θεσπίζονται νόμοι, τους οποίους τα αιρετά ή κληρωτά εκτελεστικά όργανα οφείλουν να υλοποιήσουν.
• Νομοθέτηση τακτικών δημοψηφισμάτων από τα κάτω – όταν δεν είναι δυνατόν να συντονισθούν οι αποφάσεις των συνελεύσεων – για τα σημαντικά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, με εξαίρεση τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των μειονοτήτων (εθνικών, θρησκευτικών, πολιτισμικών, φυλετικών).
• Θέσπιση του δικαιώματος για νομοθετική πρωτοβουλία, δηλαδή του δικαιώματος για κατάθεση ενός νομοσχεδίου ή μίας συνταγματικής αλλαγής από οποιαδήποτε ομάδα που θα έχει συγκεντρώσει έναν καθορισμένο αριθμό είτε υπογραφών (λ.χ. 100.000) είτε αποφάσεων από συνελεύσεις. Οι προτάσεις για νόμους και συνταγματικές αλλαγές τίθενται για διαβούλευση στις συνελεύσεις ή σε δημοψήφισμα.
• Ουσιαστικός και ενδελεχής έλεγχος της εκτελεστικής εξουσίας από την ίδια την κοινωνία, και όχι από γραφειοκρατικά και κομματικά κογκλάβια. Πράγμα που συνεπάγεται πλήρη διαφάνεια πεπραγμένων και αποφάσεων, καθώς και ανακλητότητα των αξιωματούχων ανά πάσα στιγμή.
• Αναδιάρθρωση της δικαστικής εξουσίας και συμμετοχή της κοινωνίας με σκοπό την ανεξαρτησία και την αμεροληψία της. Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τον ουσιαστικό έλεγχο της εξουσίας.

Οι αλλαγές αυτές προϋποθέτουν, όπως τόνισα προηγουμένως, τη συμμετοχή και τη θέληση, τη φαντασία και τον αγώνα των ανθρώπων, την αυτοοργάνωση και τον αυτοπροσδιορισμό τους. Μακράν και εναντίον όλων των κομμάτων, βουλευτών, συνδικαλιστών, μητροπολιτών, επιχειρηματιών, τραπεζιτών, γραφειοκρατών, μιντιακών και καθεστωτικών διανοουμένων. Μόνο με τις αλλαγές αυτές θα ανοίξει ο δρόμος για να μετασχηματισθούν οι νόμοι, οι θεσμοί και οι σημασίες του ολιγαρχικού συστήματος προς την κατεύθυνση της άμεσης δημοκρατίας. Είναι ο μόνος δρόμος για έξοδο από την παρακμή, αφού όλοι οι άλλοι έχουν αποδειχθεί αδιέξοδοι.